بیلبورد یا آگهینما (مصوبه فرهنگستان زبان)، به تابلوی بزرگی گفته میشود که فضای مناسبی برای نصب آگهی، در اختیار دولت، صنعتگران و عرضه کنندگان کالا میگذارد. بطور کلی به هر فضای خارجی که امکان نصب آگهی بر آن باشد اطلاق میشود. اما امروزه، بیشتر به معنای تابلوهای بسیار بزرگ و نورپردازی شده است که بر پایههای بلندی قرار گرفته و از فواصل دور قابل دیده شدن هستند.
امروزه آگهینماها مجموعهای از تصاویر بزرگ هستند، ممکن است بعضی از آنها مضحک، عجیب و غریب و گاهی کنایه آمیز به نظر آیند. ما به عنوان بیننده میتوانیم دیدگاههای مختلفی نسبت به هر آگهینما داشته باشیم اما این واقعیت را نمیتوان انکار کرد که بیلبوردها، نماد جریان دائمی و روان زندگی هستند.
تاریخچه: پیشینه آگهینما به اولین تمدنها باز میگردد. در تاریخ مصر باستان به ستونهای سنگی اوبلیسک که ستونهایی چهاروجهی با نوک هرمی شکل هستند، برمیخوریم. این ستون ها معمولاً از سنگ یکتکه ساخته شدهاند و نه تنها جنبه تزئینی داشتند، بلکه برای ترویج مذهب مصریان باستان به کار میرفتهاند و بر روی آنها جملات مذهبی و دعاهای مختلف کنده کاری شده است. همچنین اوبلیسکهایی وجود دارند که بر روی آنها قوانین مهم کشوری نوشته شدهاند و در معرض دید عموم قرار میگرفتهاند. هرچند مطالب موجود بر این ستونها محدود به موارد مذهبی و سیاسی است، اما بدون شک در تعریف امروز از تبلیغات میگنجد.
اولین قدمها در مسیر تبلیغات در سال ۱۴۵۰، زمانی که یوهان گوتنبرگ Johannes Gutenberg ماشین چاپ قابل حمل را اختراع کرد، با انتشار برگههای آگهی دستی، تبلیغات به شکل امروزی آن به مردم معرفی شد. در سال ۱۷۹۶، با تکمیل روشهای لیتوگرافی، اولین پوستر تصویر سازی شده، به وجود آمد. به مرور زمان، مردم به دنبال جاهایی مناسب برای نسب آگهیهای خود بودند تا در محدوده زمانی مشخص، بیشترین بازدیدکننده و بالاترین تأثیر را داشته باشد، به این ترتیب، ستونها و جعبههای ویژه نصب آگهی در نقاط پر رفت و آمد شهرها برپا شد.
اولین بار تبلیغات در حاشیه جادهها توسط بازرگانان و کسبه محلی آمریکایی استفاده شد. آنها علامتها و تابلوهایی را در کنار دیوارها و نردهها نقش میکردند یا پوسترهایی را بر روی تیرهای تلگراف، دیوارها و یا هر محل ممکن نصب میکردند. در نیویورک در سال ۱۸۳۵، اولین پوستر بسیار بزرگ در فضای خارجی نصب شد. این پوستر در ابعاد ۱۵ متر مربع توسط چاپخانه جرد بل (Jared Bell) برای تبلیغ یک سیرک به چاپ رسید.
قرن بیستم و تحولات تبلیغاتی: در سالهای ۱۹۰۰، در صنعت تولید آگهینما اتفاق بزرگی رخ داد. صنایع و شرکتهای بزرگ برای تبلیغ کالاهای خود در بازارهای داخلی، به استفاده گستردهای از بیلبورد پرداختند. بر روی بیلبوردها تصاویر بزرگ و پرجلوه از خمیردندان و صابون گرفته تا انواع خوراکیها و نوشیدنیها ظاهر شدند. در دوران جنگ، تبلیغات روی بیلبوردها، بر روی بسیج نیروها و دفاع از کشور و شعارهای وطن پرستانه متمرکز میشد. این تمرکز در دوران صلح، بر روی بهبود بخشیدن به شیوه زندگی و تبلیغ برای آخرین دستاوردهای صنعتی بود.
وضعیت امروزی: امروزه با ظهور فناوری دیجیتال، تابلوهای دستنویس و نقاشیشده، جای خود را به نسخههایی از تصاویر دیجیتالی داده اند که بر روی سطوح مختلف، چاپ و نصب میشوند. این تصاویر در همه جا دیده میشوند: بدنه اتوبوسها، کیوسکها، سردر مغازهها، بدنه تاکسیها، داخل فروشگاههای بزرگ و فرودگاه از جمله مکانهایی هستند که در آنها این تصاویر به چشم میخورند. از ابتداییترین تمدنها تا به امروز، بشر از تابلوی تبلیغاتی در هر شکل و اندازه به امید یافتن بازاری برای کالاهای مادی و معنوی خود سود جسته است. این کار موجب ارتقاء بسیاری از جنبههای زندگی شدهاست. آنها مبدل به یکی از محبوبترین وسایل خبررسانی شدهاند. بنا به گفته یکی از متخصصان، دلیل این محبوبیت یا به خاطر مخاطب فراوان و قیمت مناسب آن است. امروزه مردم بیشتر وقت خود را در خودروها و در حال تردد در خیابانها میگذرانند و تابلوها میتوانند نظر آنها را جلب نمایند.
اجزا تشکیل دهنده:
بیلبوردها با توجه به نیاز میتوانند شامل بخش های گوناگونی باشند، اما بصورت معمول بخش های زیر را داراست:
• فونداسیون که در زیر زمین بوده و وظیفه نگهداری بار کل سازه را دارد.
• پایه که صفحه نگهدارنده بر روی آن سوار شده و جهت ارتفاع بخشیدن به تابلو استفاده میشود.
• صفحه نمایش آگهی یا همان قسمت پشت بیلبورد که فریم نگهداری آگهی است.
• رویه تابلو که جهت نصب آگهی استفاده شده و سطحی صاف و یکدست دارد.
• سیستم نور پردازی که معمولا پژکتور یا لامپ مهتابی است.
• راهرو ها و نردبان که جهت تعویض رویه از آن استفاده میشود.
• کلیپس و سپری که جهت صاف نگهداشتن بنر برروی بیلبورد استفاده میشود و یعنی با کشیدن بنر، باعث میشود صاف نگهداشته شود.
• آگهی که این بخش همواره تغییر میکند و آگهی های مشتریان برروی آن نصب میشود. معمولا به شکل بنر، فلکسی یا استیکر است.
انواع: تابلوهای آگهی چند نوعند:
• تابلوهایی که در مکانهای بزرگ مثل بزرگراهها نصب میشوند و عمدتاً مستطیلی هستند.
• تابلوهایی که در پیادهروها نصب میشوند و چون فضای کمتری وجود دارد قطعشان عمودی است.
• تابلوهایی که در راهروها یا آسانسورها و… نصب شده است.
واضح است که قطع کار در نوع طراحی اثر زیادی دارد. بطور مثال در تابلوهای بزرگ یا بیلبوردها، احتیاج نیست که حتماً رنگهایی با کنتراست (تضاد) زیاد داشته باشیم. نکته دیگر این است که ما در میادین یا پارکها تابلوهایی میبینیم که خیلی حساب شده هم هستند ولی متاسفانه استفاده نادرست از قطعهای متفاوت و هم استفاده از داربستهایی نامناسبتر باعث سردرگمی بیننده و از بین رفتن سلامت بصری آنها میشوند.
نکته بعدی که در طراحی تابلوها بسیار موثر و با ارزش است رساندن پیام در زمان کوتاه است. به همین خاطر به خصوص در بزرگراهها و مکانهای شلوغ نباید در پوسترها و تابلوهای تبلیغاتی از عناصر تصویری زیاد استفاده کرد. چون کسی که سوار ماشین است تا مفهوم تابلو را در آن شلوغی درک کند، از آن منطقه عبور کرده است.
کاربردها: در بسیاری از کشورها، تختههای آگهی به مردم کمک میکنند تا محل هایی که برای غذا خوردن، خوابیدن یا تهیه بنزین تعبیه شده است را به راحتی پیدا کنند. در کشوری مانند آمریکا که دارای بزرگراههای متعدد و مسافتهای طولانی و خالی از سکنه بین شهری است، وجود چنین تابلوهایی برای مسافرین غریب و خسته، نعمتی است.
تابلوهای آگهی به بسیاری از شرکتها و دارندگان صنایع مختلف کمک میکنند. وجود این تابلوهای بزرگ، برای شرکتها و تجارتهای نوپایی که قادر به پرداخت هزینه تبلیغات تلویزیونی نیستند، بسیار مفید بوده است. در مقایسه با قیمت تبلیغات تلویزیونی و رادیویی و کم نتیجه بودن تبلیغات در داخل مجلات و روزنامهها، بیلبورد، میتواند با هزینه کمتر، بیشترین تعداد مخاطب را داشته باشد.